نویسنده: زهرا عباسی
 

گل گاو زبان گیاهی علفی و یک ساله است که ارزش دارویی دارد وارتفاع ساقه‌ی آن تا 60 سانتیمتر می‌رسد ساقه‌ی آن شیاردار وخاردار می‌باشد. برگ‌های این گیاه ساده و پوشیده از تارهای خشن است. گل‌های آن به رنگ آبی، سفید و بنفش می‌باشد. این گیاه یکی از غنی‌ترین منابع اسیدهای چرب اصلی به شمار می‌رود. دم نوش گل گاو زبان و سنبل‌الطیب خاصیت آرامش‌بخش و خواب‌آور دارد. این دم نوش ادرار آور و پایین آورنده فشار خون است. همچنین این دم نوش خاصیت از بین بَرنَدگی سنگ‌های کلیه، خشونت نای، سینه، تنگی نفس و گلو درد را دارد. این دم نوش برای بر طرف کردن سرماخوردگی و سرفه‌ی ناشی از آن مؤثر است. توجه داشته باشید گل گاوزبان نباید به طور مستقیم روی حرارت باشد وزیاد حرارت ببند. عطر، طعم و خاصیت آن در اثر دم کردن طولانی مدت از دست می‌رود. با 10 دقیقه جوشاندن این گیاه، بیش از 50 درصد از خاصیت آن از بین می‌رود. هر چه بیشتر بجوشد آنتوسیانین‌های آن نیز بیشتر تخریب می‌شود.
سنبل‌الطیب یا علف گربه نیز گیاهی است که بوته‌ای استوار و چند ساله دارد و دارای ریشه‌ای کوتاه و بوته‌ای باارتفاع بین 50 تا 150 سانتیمتر می‌باشد. نام علف گربه برای این گیاه ناشی از ویژگی‌ آن است که گربه‌ها را به خود جذب می‌کند و نوعی اثر روان گردان در آنها دارد. این خاصیت به دلیل وجود آکتینیدین در عصاره‌ی این گیاه است که به فرومون‌های بدن گربه‌ها شباهت دارد. گل‌های سنبل‌الطیب به رنگ سفید یا صورتی و به صورت خوشه‌ای است. قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه آن است و معمولاً از ریشه گیاهی که بیش از سه سال عمر دارد استفاده می‌شود. سنبل‌الطیب پس از خشک شدن به رنگ قهوه‌ای در می‌آید. طعم آن تلخ، ولی خوشبو و معطر است. عطر آن پس از خشک شدن بیشتر می‌شود. در طب سنتی ایرانی طبیعت گل گاو زبان گرم و تر و سنبل الطیب گرم و خشک است.

خواص درمانی

دم نوش گل گاو زبان و سنبل‌الطیب خاصیت آرامش‌بخش و خواب‌آور دارد. این دم نوش ادرار آور و پایین آورنده فشار خون است. همچنین این دم نوش خاصیت از بین بَرنَدگی سنگ‌های کلیه، خشونت نای، سینه، تنگی نفس و گلو درد را دارد. این دم نوش برای بر طرف کردن سرماخوردگی و سرفه‌ی ناشی از آن مؤثر است. در ضمن مقوی دماغ، معده، کبد سرد و ضد دردهای عصبی است.این دم نوش‌ها برای درد کلیه، قولنج، اسپاسم، تشنج، صرع، سودا، صفرا و وسواس نیز مفید است. نوشیدن این دم نوش موجب بهبود سرگیجه و تپش قلب می‌شود. این دم‌نوش اشتهارآور است. همچنین هضم کننده غذا و بر طرف کننده دل‌پیچه است. گاهی اوقات این دم نوش میگرن را بر طرف کرده یا شدت درد آن را کاهش می‌دهد.  

موارد منع مصرف

اگر داروی اعصاب مصرف می‌کنید، برای نوشیدن این دم نوش با پزشک خود مشورت کنید. مصرف این دم‌نوش در دوران بارداری و همچنین برای کودکان توصیه نمی‌شود.

طرز تهیه

برای ترکیب گل گاو زبان و سنبل‌الطیب به نسبت 4 (گل گاو زبان) به 1 (سنبل‌الطیب) این دو گیاه را در یک قوری بریزید و آب با دمای 80 درجه را به آن اضافه کرده و اجازه دهید که به مدت 15 دقیقه دم بکشد. پیشنهاد می‌کنیم در هنگام دم کردن یک عدد لیمو عمانی داخل آن بیندازد و یا چند قطره لیموترش را در فنجان‌تان بریزید تا نوشیدنی‌تان خوش رنگ شود و به رنگ قرمز آلبالویی در آید. در صورت تمایل به شیرین کردن دم‌نوش، می‌توانید از نبات استفاده کنید.
منبع مقاله :
عباسی، زهرا، (1396)، کافی‌شاب در خانه، قم: فاتح خیبر، چاپ اول.